Lezing door Paul Tempelaar

Een korte introductie van Paul Tempelaar, waarin hij schrijft over "Leeg geworden vrijheid"

Op indrukwekkende wijze beschrijft Bas Heijne de speelse teloorgang van onze democratie (Al die verdachtmakingen bedreigen de democratie, 10/9). Of we nu gezellig met de buren voetbal kijken of op vakantie gaan naar Ibiza, we hebben ons eigen democratische failliet binnen handbereik. Heijnes betoog is een angstaanjagend kunstwerk.

Wellicht dat het betoog op één punt iets tekortschiet: het verwijt aan „Rutte en de voortschrompelende middenpartijen”. Als kiezersvolk hebben we hen immers in het zadel geholpen en ons vrijheidsideaal verder gerealiseerd. Eigenmachtigheid, consumptie, comfort, plezier – we hebben het op een presenteerblaadje gekregen. Een samenleving krijgt de overheid en de maatschappij die het verdient.

De omgekeerde vlag, complottheorieën en het afzweren van waarheid – het is een protest tegen onze leeg geworden vrijheid. Het is een verlangen naar autoriteit. Dit verlangen zou heel wel vervuld kunnen worden, met alle ellende van dien.

Democratische vrijheid kan niet zonder innerlijke kwaliteiten: terughoudendheid, bereidheid tot compromissen, opofferingsgezindheid en vergevingsgezindheid. Die kwaliteiten kunnen ons moderne leven weer zinvol maken. Zonder verlies van vrijheid.

Paul Tempelaar

Almelo